Araç kiralama sektörünün çatı kuruluşu Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER), bağımsız araştırma şirketi Nielsen iş birliğiyle hazırladığı ve 2020 yılı sonuçlarını içeren “TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektör Raporu”nu açıkladı.
Rapora göre, operasyonel araç kiralama sektörü geçen yıl Türkiye’de satılan yeni otomobillerin yüzde 9,4’ü olan 57 bin 500 adet aracı filosuna kattı. Bu dönemde sektörün aktif büyüklüğü 39,6 milyar TL oldu.
Geçen yıl 2019’a göre yüzde 5,6 daralan sektörün filosunda bulunan araç sayısı ise 263 bin adede düştü. Sektörün 2019 sonundaki araç parkı 279 bin adet olmuştu.
RENAULT LİDERLİĞİNİ SÜRDÜRDÜ, SUV’LARIN PAYI YÜZDE 5,3 OLDU
TOKKDER raporuna göre, 2020 yılında Renault yüzde 24,4 pay ile Türkiye operasyonel araç kiralama sektörünün en çok tercih edilen markası olmayı sürdürdü. Renault’yu, yüzde 15,2 ile Fiat, yüzde 11,7 ile Ford ve yüzde 11,6 ile Volkswagen markaları takip etti.
Söz konusu dönemde sektörün araç parkının yüzde 50,8’i kompakt sınıf araçlardan oluşurken, küçük sınıf araçlar yüzde 26,7 ve üst-orta sınıf araçlar 12,9 pay aldı. SUV gövde tipli araçların operasyonel kiralamadaki payı ise yüzde 5,3 olarak gerçekleşti.
Sektörün araç parkının yüzde 86,4’ünü dizel araçlar oluştururken, otomatik vitesli araçların payı geçen yıl yüzde 65’lere kadar yükseldi.
Geçen yıl Türkiye’de satılan yeni otomobillerin yüzde 10’una yakın kısmını satın alan operasyonel kiralama sektörü, bu dönemde ekonomiye önemli oranda vergi girdisi sağlamaya devam etti. Sektörün 2020 yılında ödediği vergi 6,7 milyar TL’yi buldu.
Kiralama sürelerine bakıldığında, geçen yıl Türkiye’deki operasyonel kiralamaların yüzde 52,2’sini 30-42 ay süreli sözleşmelerin oluşturduğu görüldü. İkinci olarak en çok tercih edilen operasyonel kiralama süresi yüzde 18,3 ile 43 ay ve üzeri sözleşmeler olurken, 18-30 aylık sözleşmeler yüzde 17,9 oranında tercih edildi.
“SEKTÖR, İYİ BİR STRES TESTİNDEN GEÇTİ”
Açıklamada görüşlerine yer verilen TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici, salgının iş hayatını ciddi olarak etkilemeye devam ettiğini belirterek, “Şirketlerin araç parklarını küçülttüğü ve ödeme güçlüğü yaşadığı, araç bulunurluğunun çok düşük olduğu bir ortamda sektör olarak müşterilerimize çözümler ürettik. Ödeme vade uzatımları gibi kolaylıklar sağladık. Birçok sektörün durduğu ya da faaliyetlerini yavaşlattığı bir yılda sorunlu alacaklarımızı ve nakit akışımızı iyi yönettik. Sektörümüz, bu anlamda iyi bir stres testinden geçti ve geçmeye devam ediyor.” ifadelerini kullandı.
Araç fiyatlarının ve finansman maliyetlerinin çok yükseldiğini de vurgulayan Ekici, “Araç kiralama, işletmelere, özellikle KOBİ’lere bu dönemde çok önemli bir avantaj sunuyor. Mevcut şartlarda öz kaynak ve kredi limiti çok değerli. Böyle bir ortamda kaynaklarını verimli kullanmak adına işletmelerin, özellikle KOBİ’lerin, araç ihtiyaçlarını kiralama yöntemiyle karşılaması, bu sayede öz kaynak ve kredi limitlerini ana işlerini sağlıklı bir şekilde sürdürmek için kullanması her zamankinden daha önemli hale geldi.” değerlendirmesinde bulundu.
Salgın döneminde bireylerin ulaşım tercihlerinin değiştiğini aktaran Ekici, şunları kaydetti:
“Ulaşımın her tipinde ve aşamasında sağlık, dolayısıyla hijyen tedbirleri çok önemli bir unsur haline geldi. 2021 yılının nasıl geçeceğini ise pandeminin seyri belirleyecek. Alınan tedbirler ve aşı uygulamalarıyla birlikte pandeminin kontrol altına alınarak hayatımızı bu düzeyde etkilemeyeceğini, ekonomilerin toparlanma sürecine gireceğini, ekonomik aktivitenin hızlanacağını, buna bağlı olarak kaynakların verimli kullanımı adına sunduğu avantajlardan ötürü operasyonel araç kiralamanın tercih unsuru olacağını düşünüyorum. 2021, kayıpları telafi ve yeniden büyümeye geçiş yılı olacak.”
“48 AYDAN UZUN KİRALAMA YAPAMIYORUZ”
İnan Ekici, yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle trafik kural ihlali yapan kiralık araçların tescil plakasına uygulanan cezai işlemlerin Kiralık Araç Bildirim Sistemi’nden tespit edilmesi halinde doğrudan aracın kiracısına uygulanacağını hatırlattı.
Ekici, şunları kaydetti:
“Bu düzenlemenin hemen ardından DHMİ’nin aldığı kira bedelleri kararı, araç kiralama sektörü olarak 2021 yılına oldukça moralli başlamamızı sağladı. Özellikle DHMİ’nin kararı sektöre adeta can suyu oldu diyebiliriz. Bu bakımdan başta Cumhurbaşkanımız olmak üzere Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile DHMİ Genel Müdürlüğüne tüm sektör adına içtenlikle teşekkürlerimizi sunarız. Özellikle geçen yıla ait kira bedellerinin iptal edilmesinin yanı sıra önümüzdeki dönem kiralarının yüzde 50 indirimli uygulanacak olması araç kiralama sektörü açısından oldukça stratejik ve değerli bir karar oldu. Şimdi gündemimizde önemli birkaç konu daha var. Tasarruf etmek isteyen birçok sektör müşterisi, içinde bulunduğumuz dönemde mevcut araçlarını yenilemek yerine bu araçların kira sürelerini uzatmak istiyor. Mevzuat gereği sektör olarak 48 aydan uzun süreli araç kiralaması yapamıyoruz. Bu durumun aşılması için ilgili devlet kurumları nezdinde girişimlerimizi sürdürüyoruz. Bir diğer beklentimiz ise kiralık araç hırsızlıklarının önüne geçilebilmesi için gerekli kanuni düzenlemelerin yapılması ve bu suça uygulanan cezanın artırılmasıdır.”