Ticaret Bakanlığı ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) iş birliğiyle çevrim içi olarak “İhtisas Serbest Bölgeleri Bilgilendirme Toplantısı” düzenlendi.
Toplantıda konuşan Batur, Türkiye’nin katma değerli ve yüksek teknolojili hizmet ve mal ihracatının artırılması amacıyla bu yola çıktıklarını kaydederek, bu yolculuğun çok önemli adımlarından birisinin yeni nesil ihtisas serbest bölgeleri olduğunu bildirdi.
Yeni nesil ihtisas serbest bölgeleri modelinin katma değerli üretimin ihracatla desteklenmesi konusunda önemli bir katkı sunacağını dile getiren Batur, “Bu modelin diğer oluşumlardan en farklı özelliği; tamamen katma değerli ve yüksek teknolojili üretim yapılacak, üretilen değerin sadece ülke için değil daha ziyade ihracat ağırlıklı olarak yönlendirilebilecek.” diye konuştu.
Batur, bu serbest bölgelere gelecek dönemde ne tür yatırımların çekilebileceği ve bu oluşumların nasıl güçlendirilebileceği konusunun sadece bu bölgeler için değil tüm ülke adına çok önemli olduğunu anlattı.
Türkiye’nin serbest bölgelerde önemli bir tecrübeye sahip olduğunu vurgulayan ve bu tecrübeden bahseden Batur, serbest bölgelerde bulunan 18 sınırlı alanda 500’e yakını yabancı sermayeli olmak üzere 1.900’e yakın şirketin faaliyet gösterdiğini bildirdi.
Bu firmaların 80 bin istihdam gerçekleştiğini, üretimin yüzde 62’sinin ihraç edildiğini dile getiren Batur, üretimin yüzde 85’ini ihraç etmeyi hedeflediklerini söyledi.
Batur, 35 yılı aşkın süredir faal durumdaki serbest bölgeler için sağlanan vergi kolaylığı ve teşviklerden, bürokrasinin azaltılmasından bahsederek, bu bölgelerde yabancılar tarafından yapılan yatırımın 2,5 milyar doları aştığını anlattı.
İhtisas serbest bölgelerindeki işletmelere maaş ve kira desteği
Gonca Yılmaz Batur, şu anki serbest bölge yapılanmasında bir ihtisaslaşma ve kümelenme odağını görmediklerini belirterek, dijitalleşme ve inovasyonu odağına koyan teknoloji şirketlerin küresel anlamda öne çıktığını anlattı.
Batur, “Şu anda hayat bulmuş yeni modelimizin temelinde katma değerli ve yüksek teknolojili üretimin devlet yardımlarıyla ve ihracat hedefiyle artırılması yatıyor.” dedi.
Yeni serbest bölge modelinin sunduğu avantajlara değinen Batur, şu açıklamalarda bulundu:
“İhtisas serbest bölgelerinde sektörel bazda oluşacak ve firmalarımızın bölgelerimize yatırım kararlarını etkileyecek temel ihtiyaçlarının desteklenmesi amacıyla birtakım mevcut serbest bölge desteklerinden farklı destekler devreye alındı. Kira, nitelikli istihdam, faiz-kar payı gibi destekler yeni mekanizmanın içerisinde yer alıyor. Mevcut serbest bölge desteklerine ek olarak firmalarımıza sunduğumuz destekler var. Bunlardan birisi; firmalarımızın istihdam ettikleri 10 nitelikli personelin her birisinin 15 bin dolara kadar olan brüt ücretinin yarısı devlet tarafından karşılanacak. Bu bölgelerde kiralanan arazi ve binalar için 75 bin dolara kadar kira harcamalarının yarısı karşılanacak.”
Batur, bu desteklerin 5 yıl süreyle verileceğini kaydederek, “Özellikle yazılım ve bilişim sektöründe özellikle ilk ivmeyi vermek, firmalarımızı ve girişimcilerimizi o noktada desteklemek bu kadar hızlı değişen dünyada bizi çok farklı yerlere taşıyabilir.” diye konuştu.
Bürokratik süreçler asgariye indirilecek, yatırımcıya faiz desteği sunulacak
Ticaret Bakan Yardımcısı Batur, bu bölgelerin oluşturulması konusunda da destek verileceğini belirterek, “İhtisas serbest bölgelerinin oluşturulmasında yatırım taahhüdü altına giren bölge kurucu işleticilerine de taahhütlerini eksiksiz ve amaca uygun bir şekilde yerine getirmeleri kaydıyla 10 yıl süreyle sabit yatırım taahhütlerinin yarısına kadar kullanacakları kredi için faiz ve kar payı desteği sağlanacak.” açıklamasında bulundu.
Bu çalışmayı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile iş birliği içerisinde gerçekleştirdiklerini dile getiren Batur, özellikle yazılım ve teknoloji alanında yapılan yatırımların sigorta, faiz ve kar payı gibi beşinci bölge desteklerinden yararlanabileceğini vurguladı.
Batur, yeni nesil ihtisas serbest bölgelerini mümkün olduğunca çağın ihtiyaçları ve değişen değer zincirleriyle paralel olarak kurgulamaya gayret ettiklerini ifade ederek, şu bilgileri verdi:
“Bu bölgelerin önümüzdeki dönemde yabancı ve yerli yatırımların artması noktasında elimizi güçlendireceğini düşünüyoruz. Nitelikli insan kaynağı yoğunlaşmasının daha ticarileşebilir fikri de beraberinde getirebileceğine inanıyoruz. Bu bölgeleri birer cazibe merkezi haline getirebilmek için mümkün olduğunca firmalarımızın ihtiyaç duyacağı bürokratik süreçleri asgariye indireceğiz. Bürokratik izin ve başvuru süreçleri bakanlığımız koordinasyonunda tek elden yürütülecek.”
“İstanbul İhtisas Serbest Bölgesi’ne 3 ayda 30 firma kabul edildi”
Gonca Yılmaz Batur, 2020’de fiili kurulumunu tamamladıkları İstanbul’daki ihtisas serbest bölgesine 2,5-3 aylık sürede yazılım ve bilişim sektöründe faaliyet gösteren 30 firmanın kabul edildiğini bildirdi.
İlk etapta İstanbul İhtisas Serbest Bölgesi’nde yazılım ve bilişim alanında yatırım yapılacak firmalar için uygulanacak desteklerin gelecek dönemde diğer yüksek teknolojili ve katma değerli alanlarda da genişletmeyi planladıklarını anlatan Batur, desteklerin nanoteknolojiden biyoteknolojiye ve çok farklı alanlara genişleyebileceğini söyledi.
Batur, bu ihtisas alanlarının İstanbul’dan sonra başka yerlerde de açılacağını kaydederek, bakanlığa gelen teklifleri titizlikle değerlendirdiklerini, şu ana kadar çok güzel proje başvurularının bulunduğunu sözlerine ekledi.