Teketek Haber

Çinçin Kalesi’nin Fethi

Çinçin Kalesi’nin Fethi
25 Mayıs 2018 - 11:26

Çinçin Kalesi Göksun ile Andırın arasında bulunmaktadır. I.İzzeddin Keykâvus Ermenilerin elinde bulunan kaleler üzerine sefere çıktı. Balat’tan dönen Maraş Emiri Nusretüddin Hasan Bey de bu sefere iştirak etti. Selçuklu kuvvetleri sefer hazırlıklarını Yabanlu Ovası’nda yaptıktan sonra Ermeni sınırını Kösi-dere[1] ve Gökerin[2] üzerinden geçerek Göksun’a[3] uğrayıp Çinçin[4] Kalesi’ni kuşattı. Mancınıklar kurularak kaleye ve şehre taşlar fırlatıldı. Çaresiz kalan kale halkı sultanın teslim teklifine üç günlük mühlet isteyerek cevapladılar. Eğer bu sürede II. Leondan yardım gelmezse hiçbir şart ileri sürmeden teslim olacaklarını bildirdiler. Bunun üzerine sultan kaleye taş atan mancınıkların durdurulmasını istedi. Kale halkı Ermeni prensine başvurmuş, o ise kendi başının çaresine düştüğü için yardıma gelemeyeceğini ve dilediklerini yapmakta serbest olduklarını bildirmişti. Bu durum üzerine Çinçin halkı sultana haber göndererek canlarına, aile ve çocuklarına dokunulmaması şartıyla kaleyi teslim edeceklerini bildirdiler. Sultan Çinçin Kalesi’nin âmânla teslim edildiğine dair bir ferman hazırlattı. Kale halkı gönderilen ferman üzerine huzura geldiler. Bu arada kale kapıları açılarak Selçuklu sancağı kale burçlarında dalgalandırılmıştır. Divan naipleri kaleye çıkarak ele geçirilen silah, zahire ve diğer eşyanın durumuna bakarak ihtiyaç olduğu kadarını aldılar. Kaleye muhafızlar ve kale komutanı konulduktan sonra fetih tamamlanmış oldu.[5]

[1] Kösi-dere: Köstere diye bilinen yer, Kayseri’ye bağlı şimdiki Tomarza kazasının bulunduğu bölgenin adıdır.

[2] Gökeri, Göğeri, Gökerni gibi okunan burası Köstere’nin merkezi olan Tomarza’nın kuzey doğusunda bulunan bir yerin adıdır. Burada Ermenilere ait bir manastır da bulunmaktaydı.

[3] Kaynaklarda açıkça belirtilmese de Selçuklu ordusu Göksun üzerinden Ermenilerin elinde bulunan topraklara girmiştir. Süryani Mihail’in eserine eklemeler yapan adı bilinmeyen bir müstensih 1218 olarak verdiği I. İzzeddin Keykâvus’un Ermeniler üzerine düzenlediği sefer sırasında Selçuklu ordusunun Geben’e ulaşmadan önce Kogison’a geldiğini yazmaktadır. Bkz. Süryani Mihail, 296.

[4] Çinçin: Burası Andırın’ın Geben kasabası ile Göksun’un Değirmendere kasabası arasında bulunan ve Çamurlu köyüne yakın, halen köylülerin “Çinçin Boğazı” olarak adlandırdıkları geçidin adıdır. Ancak burada bir kale kalıntısı olmamakla birlikte köylüler bir takım yerleşim harabelerinin bulunduğunu ifade etmektedirler. Daha sonra Alâeddin Keykubâd da Çinçin üzerinden Ermenilerin üzerine yürümüş ve bu kaleyi ele geçirmişti. Mustafa Onar’ın, Kuruluşundan Kurtuluşuna Bağlantıları ile Saimbeyli, adlı eserinin 24. sahifesinde de Çinçin Kalesi’nin yeri Geben ile Değirmendere arasında gösterilmiştir. Bu değerli araştırmacı önemli bir yanlışı da düzeltmiştir. Bundan dolayı onu kutlamamak elde değildir. Bu konuyu anlatan birçok araştırmacı doğal olarak mevkii bilmedikleri için ana kaynaklardaki hataları tahmin edememişlerdir. Çinçin olarak okunan yer Hancin, Kancın olarak okunan yer ise Hacin’dır. Texier Çinçin’in Göksun yakınlarında Toroslar’ın doğu yamacında yapılmış dikkat çekici bir yer olduğunu yazmaktadır. Eskiden Göksun Maraş yolu Değirmendere üzerinden geçip Çinçin Boğazı denilen yer üzerinden Çukurhisar’ı takip ederek Fırnız üzerinden geçerdi. I. Haçlı Seferi’nde ordunun esas kısmı bu yolu takip etmişti. Bkz. Charles Texier, Küçük Asya, C.III, (çev.:Ali Suat), (hazr.: Kâzım Yaşar Kopraman, Musa Yıldız), Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı Yay., Ankara 2002, s.140-141; Mustafa Onar, Kuruluşundan Kurtuluşuna Bağlantıları İle Saimbeyli, Adana Valiliği Yay., Adana 2002, s.24.

[5] İbn Bibi, I, s.184-185; Koca, s. 42.