Prof. Dr. Murat KÜÇÜKUĞURLU[1]
ÖZET
Maraş’ın kurtuluşu hadisesi, gerek işgal kuvvetleri ve onların işbirlikçilerine karşı Türk Bayrağı etrafında şekillenen milli ruh bakımından, Milli Mücadele tarihinin sembol hadiselerinden birisidir. Bu hadise, gerek kurtuluş günlerinde, gerekse daha sonraki yıllarda, ulusal basında geniş yer bulmuştur. Bu bildiride, Cumhuriyet’in ilk yıllarından 1950’ye kadar geçen süre içinde, Maraş’ın düşman işgalinden kurtuluşunun yıldönümlerinde yapılan anma ve kutlamaların ulusal basına yansımaları ele alınacaktır. Bildiri hazırlanırken, Halk, Ulus, Hakimiyet-i Milliye, Akşam, Vakit, Kurun ve Tanin gazetelerinden istifade edilmiştir.
İncelenen dönemde, 1920’deki Maraş’ın kurtuluşunda bizzat savaşmış olanların önemli bir kısmının hayatta olmaları nedeniyle, bu kahramanların isimleri ve anılarına da gazetelerde sık sık yer verilmiştir.
Cumhuriyet’in ilk yıllarında hızlanan modernleşme sürecinin kurtuluş yıldönümlerinde yapılan kutlamalara yansıması, gazeteler incelenirken karşımıza çıkan ilginç bir husustur. Kurtuluş törenlerinde balo düzenlenmesi ve Avrupa parçalarının çalınması gibi hususlar dikkat çekicidir. Özellikle, kurtuluş mücadelesinde çekilen sıkıntıları bizzat yaşamış olanların, acı hatıralar karşısında yaşadığı hüzün ile kutlamalar sırasında yapılan bazı eğlenceler, kurtuluş yıldönümlerinde bir araya gelmiştir.
Aynı zamanda, kurtuluş şenlikleriyle birlikte, incelenen dönemde Maraş şehrinin nasıl ve ne suretle modernleştiği, şehrin görünümünün nasıl değiştiği de gazetelerde anlatılmaktadır. Yazımızın ilgili yerlerinde, konumuz çerçevesinin dışına çıkmadan, bu hususta da bilgi verilecektir.
[1] Erzurum Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü.