Sigortalı işsizlere 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununda belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz kaldıkları dönem için yine Kanunda belirtilen süre ve miktarda yapılan ödemedir.
İşsizlik Ödeneğinden Yararlanma Koşulları
Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak,
İşsizlik Ödeneğine Başvuru
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir. Başvuru, İŞKUR birimine şahsen gelerek veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.
İşsizlik ödeneğinin ödenebilmesi için sigortalı işsizlerin Kanun gereği iş almaya hazır durumda olması gerekmektedir. İşsizlik ödeneği başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır. Dolayısıyla, vekâletname ile avukat ya da bir başkası tarafından başvuru yapılması imkanı bulunmamaktadır.
Son 120 günde kesinti sayılmayan haller
Hizmet akitleri kendi istek ve kusuru dışında sona eren sigortalı işsizlerin, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün içinde,
Hastalık,
Ücretsiz izin/aylıksız izin
Disiplin cezası
Gözaltına alınma,
Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali,
Kısmi istihdam,
Grev,
Lokavt,
Genel hayatı etkileyen olaylar,
Ekonomik kriz,
Doğal afet,
Fesih tarihinde çalışmamış
Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma
Kısa çalışma ödeneği
Yarım çalışma ödeneği
nedenleriyle hizmet akdi devam etmekle birlikte prim yatırılmaması halinde, prim yatırılmayan bu süreler son 120 gün şartının değerlendirilmesinde kesinti sayılmamaktadır.
Bununla birlikte, 18.01.2019 tarihi ve sonrasında hizmet akdi sona erenler için, aynı işverenle olup olmadığına ve eksik gün nedenlerine bakılmaksızın hizmet akdinin feshinden önceki son 120 günlük dönemde hizmet akdinin bulunması halinde son 120 gün şartının sağlanması bakımından yeterlidir.
İşsizlik Ödeneğine Hak Kazananlara Sunulan Hizmetler
İşsizlik Ödeneği
Genel Sağlık Sigortası Primleri
Yeni bir iş bulma
Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi
İşsizlik Ödeneğinin Süresi
Kanunda yer alan diğer şartları taşınması kaydıyla hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün,
900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,
1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün,
süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.
İşsizlik Ödeneği Miktarı
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40’ı olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.
İşsizlik Ödeneğinden Yapılan Kesintiler
İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi değildir, nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devredilemez.
İşsizlik Ödeneğinin Ödenmesi
İşsizlik ödeneği başvuruları izleyen ayın sonuna kadar sonuçlandırılır. İşsizlik ödeneği, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenir. Ödeme tarihini öne çekmeye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir.
Sigortalı işsizler, TC Kimlik Numaralı Nüfus Cüzdanı ile birlikte her hangi bir PTTBank şubesine başvurarak işsizlik ödeneklerini alabilirler.
Altı ay süreyle işlem görmeyen hesaplardaki ödenekler İşsizlik Sigortası Fonuna sigortalı bazında emanet olarak alınmaktadır. Beş yıllık dönemde başvuran sigortalı işsizlere hak etmiş oldukları işsizlik ödenekleri emanet hesaptan ödenmektedir. Söz konusu süreyi geçirenlere ödeme mahkeme kararıyla yapılabilmektedir.
İşsizlik Ödeneğinin Kesildiği Haller
İşsizlik ödeneği almakta iken;
işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
Sağlık Hizmetinden Yararlanma
İşsizlik ödeneği alanlar genel sağlık sigortası kapsamında olup, işsizlik ödeneği ödenen günler için, ilgililer adına sadece genel sağlık sigortası primleri İşsizlik Sigortası Fonundan yatırılmaktadır. Ödenek alanların bakmakla yükümlü olduğu kişiler de genel sağlık sigortalısı kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.
İlgililer adına sadece genel sağlık sigortası primleri yatırıldığı için ödenek alınan süre emeklilik yönünden dikkate alınmamaktadır.
İşsizlik Ödeneği Alırken Yapılması Gerekenler
İşsizlik ödeneği alınan süre içinde;
hallerinde durum 15 gün içinde en yakın İŞKUR birimine veya Alo170’e bildirilmelidir.
İşsizlik ödeneğinden yararlananlar, kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.
İşsizlik Ödeneği Yeniden Başlatma Durumu
Ödenekten yararlanırken, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresi doldurulmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanılabilinir. Kalan hak sahipliğinin devamında İŞKUR’a başvurulan tarihten itibaren ödemeler gerçekleştirilir.
Bu Kanunun öngördüğü şartları yerine getirmek suretiyle yeniden işsiz kalınması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir.