Prof. Dr. Yavuz ASLAN[1]
Özet
Milli Mücadele Dönemi’nde Maraş ve çevresindeki illerde Fransız işgalleri ile başlayan vahşet ve cinayetler bütün yurtta, özellikle de Erzurum’da büyük bir üzüntü ve tepki ile karşılanmıştır. Erzurum halkı gerek mitinglerle ve gerekse İtilaf Devletlerinin İstanbul’daki temsilciliklerine çektikleri telgraflarla Maraş’ın işgalini ve burada Türk halkına yapılan katliamları en sert şekilde protesto etmişlerdir. Ayrıca Murat Paşa Camisi’nde toplanan Erzurum kadınları da bu işgalleri ve vahşeti kınamış ve protesto telgrafları çekmişlerdir.
Erzurum İl İdare Meclisi de 15. Kolordu Komutanı Kâzım Karabekir Paşa’nın teklifi ile toplanarak, Maraş isminin milletin zihninde ebedileştirilmesi için Erzurum’da Millet Bahçesi veya Belediye Bahçesi olarak bilinen parkın adının “Maraş Bahçesi” olarak değiştirilmesine ve Erzurum yakınlarında bulunan Ilıca’daki kaplıcalardan birisinin de “Maraş Ilıcası” olarak adlandırılmasına karar vermiştir.
Maraş’taki vahşeti ve katliamları halka daha iyi anlatabilmek için “Maraş Cinayetleri” adlı yedi perdelik bir temsil hazırlanmış ve Erzurumlu gençler tarafından Erzurum’daki Maraş Bahçesi’nde yer alan “İbret Yeri(Evi)” adlı tiyatroda sahnelenmiştir.
Bunların dışında Milli Mücadele döneminde Erzurum’da çıkan Albayrak gazetesinde Maraş’taki olaylarla ilgili onlarca haber ve makale yayımlamış, Erzurum halkı Maraş’ta yaşanan işgal ve katliamlar hakkında bilgilendirilmiş ve halkın heyecan ve tepkisi canlı tutulmaya çaba gösterilmiştir.
Bu bildiride; Maraş’ın işgaline ve bu bölgede Fransız kuvvetleri ve Ermeniler tarafından yapılan katliamlara Erzurum’da gösterilen tepkiler ele alınmaktadır.
[1] Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, yavuza@atauni.edu.tr