İlyas GÖKHAN**
Özet
Bu çalışmada ana kaynak ve tetkik eserlerden faydalanarak Maraş Kurtuluş Savaşında Millî Kuvvetlerin Türkoğlu Cephesinde Fransızlarla yaptıkları mücadele incelenecektir. Eski adı Eloğlu (İloğlu) olan ve küçük bir köy olan Türkoğlu, Fransızların ağırlıklı kuvvetlerinin bulunduğu Adana ve Antakya yol güzergâhında bulunmaktaydı. Bu bakımdan Türkoğlu stratejik bakımdan önemli bir konumdaydı. Fransızlar Maraş’a gönderdikleri kuvvetleri Türkoğlu üzerinden göndermekteydiler. Millî kuvvetler bunu bildikleri için Fransızların önünü Türkoğlu cephesinde çevirdiler. Bu bakımdan Milli Mücadele döneminde Maraş içindeki mücadelelerden sonra en fazla çatışmalar Türkoğlu Cephesinde olmuştur. Fransızlar Türkoğlu Cephesinde büyük katliam ve tahribatlar yaptılar. Buna karşılık bu cephede büyük kayıplar vermişlerdir.
1866’da Fırka-i İslahiye ıslahatı sırasında Tecirlü aşiretine bağlı 47 hanelik İloğlu oymağının iskân edilmesiyle kurulan Türkoğlu bu aşiretten dolayı İloğlu veya Eloğlu adıyla anılmaya başlamıştır. Millî Mücadele dönemine kadar Maraş sancağının Şekeroba nahiyesine bağlı bir köy olan eloğlu 100 hane civarında olup 300-400 nüfusa sahipti. Köy ahalisinin tamamı Türk ve Müslüman olup çevrede bulunan Sarılar ve Çakıroğlu köyünde çok az oranında Ermeni nüfus bulunmaktaydı. 1909’a kadar bölgede Ermeniler ile Türkler arasında hiçbir sorun yaşanmamıştır. Bu tarihten sonra Ermenilerin bazı itaatsizlik içinde oldukları görülmektedir.[1] Türkoğlu bölgesi halkı, o zamanki adıyla Eloğlu, kurtuluş savaşı yıllarında etkin görevler yapmıştır. Bu yıllarda kendi halinde bir köy olan Türkoğlu, Maraş-Antakya ve Maraş -Adana yolları üzerinde olmasından dolayı stratejik bakımdan önemli bir konumdaydı. Çünkü Maraş’ı işgale gelen Fransızlar Narlı ya da Türkoğlu yolunu kullanıyorlardı.
* Bu Bildiri 25-27 Aralık 2013’te Gaziantep Üniversitesi ve Atatürk araştırma Merkezi tarafından düzenlen“ Milli Mücadelede Güney Cephesi Sempozyumunda” bildiri olarak sunulmuş olup burada gözden geçirilerek genişletilmiştir.
**Prof. Dr. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi
[1]Nejla Günay, 1909’da Maraş’ta Ermeni Olayları, Ukde Yay., Kahramanmaraş 2009, s.68, 82-83.