Savunma Sanayii Başkanlığı Uluslararası İşbirliği Daire Başkanı Murat Ceran, Teknokent Savunma Sanayii Kümelenmesi (TSSK) tarafından düzenlenen “Proje Pazarı” etkinliğinde, sektörün ihracat performansı ve bu konuda yürütülen çalışmaları, değerlendirdi.
Savunma ve havacılık sanayisinin artık sadece Türkiye’nin ihtiyaçlarına odaklanmanın ötesinde, yurt dışı pazarlara da açılma ve yayılma olgunluğuna ulaştığını belirten Ceran, son yıllarda ortaya çıkarılan ürün ve hizmetlerin birçok ülkede talep görmeye başladığını söyledi.
Ceran, ülke ekonomisinde dış ticaret dengeleri açısından önem taşıyan ihracatın, sektörün sürdürülebilirliği açısından da kritik önemde olduğunu vurguladı.
Uluslararası iş birliği ve ihracatın çok sayıda belirleyicisi bulunduğuna işaret eden Ceran, ülkelerin tedarik ihtiyaçları, firmaların iş geliştirme faaliyetleri, ürünlerin özellikleri, dış politika, finansman, gerekiyorsa ihracat lisansları, rakiplerin teklifleri ve daha birçok etkenin ele alındığı bir faaliyet yürüttüklerini dile getirdi.
“Dünyada yıllık ihracat hacmi 100 milyar dolar”
Ceran, tüm dünyada yıllık 1,7 trilyon dolarlık savunma harcaması yapıldığına dikkati çekerek, bunun 300 milyar dolarının ekipman alımına ayrıldığını, bu rakam içinde ihracatın payının yaklaşık 100 milyar dolara karşılık geldiğini bildirdi.
Murat Ceran, “İhracatta önde gelen 15 ülkeye bakıldığında, 3 lig olduğu görülüyor. Birinci ligde yer alan ABD ve Rusya toplamda sırasıyla 34 ve 22 milyar dolar ihracatla toplam ihracatın yüzde 50-60’ını yapıyor. İkinci ligde yer alan Fransa, Çin, Almanya, İngiltere gibi ülkelerin yıllık savunma ürünleri ihracatı 5-7 milyar doları buluyor. Türkiye ise İtalya, İspanya, Güney Kore, İsrail gibi ülkelerin de aralarında bulunduğu üçüncü ligde yer alıyor. Bu ligde bulunan ülkeler 2-3 milyar dolar ihracat gerçekleştiriyor.” bilgisini paylaştı.
“İhracatımız 6 yılda yüzde 61 arttı”
Ceran, Türk savunma ve havacılık sanayisinin ihracat performansının her yıl ortalama yüzde 8-10 büyüme gösterip 2 milyar doları geçtiğini anımsatarak, şöyle konuştu:
“Son 6 yılda Türkiye’nin toplam ihracatı yüzde 10,5 artarken, savunma ve havacılık sanayisi ihracatımız yüzde 61 artış gösterdi. 6 katı büyüme tüm ekosistem olarak ihracat alanında önemli çalışmalar yaptığımızın göstergesi. Bu çerçevede, Uluslararası İşbirliği Daire Başkanlığı olarak savunma ve havacılık sanayimizin ihracat ve iş birliği potansiyelinin artırılması için stratejik ve taktik seviyede çok sayıda faaliyet yürütüyoruz. Halen 130’un üzerinde ülkeye yönelik çalışma yapmaktayız. Aktif olarak 70’ten fazla ülkede 500’den fazla iş birliği ve ihracat konusunu takip etmekteyiz. 2018’de 70’e yakın resmi heyet düzeyinde ziyaret, 8’i milli katılım olmak üzere 16 uluslararası savunma sanayisi fuarına katılım, 17 iş birliği toplantısı, 4 devletten devlete antlaşma ile firmalarımızın iş geliştirme konularını sonuçlandırmaya yönelik görüşmeler gerçekleştirdik.”
“Filipinler’e Atak, Endonezya’ya tank”
Asya ve Pasifik bölgesinde yeni açılımların ve anlaşmaların devam ettiğini aktaran Ceran, şu bilgileri verdi:
“Ukrayna’ya Baykar tarafından geliştirilerek üretilen Bayraktar insansız hava aracının (İHA) ihracat sözleşmesi imzalandı. Filipinler ile savunma sanayisi iş birliği alanında bir mutabakat muhtırası imzalandı. Geçen hafta da bu anlaşmanın yürürlüğüne ilişkin bir metin imzaladık. Bu ay veya gelecek ay, ilk planda 6 Atak helikopteri ihracatını gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Endonezya ile 2015’teki IDEF’te imzaladığımız orta ağırlıkta tank geliştirilmesine ilişkin devletler arası anlaşmanın meyvelerini çok yakında toplamaya başlayacağız. Endonezya Savunma Bakanlığı söz konusu tankların seri üretimine yönelik bütçeyi planladığını bildirdi. Ortak üretim yöntemiyle üretilecek olan zırhlı araçların dost ve kardeş Endonezya’da başarıyla hizmet edeceğini umut ediyorum. Pakistan’da MİLGEM ve Atak helikopteri satışlarına yönelik imzalar atıldı. Malezya’da yeni hükümetle ilişkilerimiz hız kazandı. Önümüzdeki dönemde hem deniz hem kara hem de hava platformlarında önemli başarılara imza atmayı hedefliyoruz.”
“Katar’a İHA, Umman’a bot, Afrika ülkelerine zırhlı araç”
Ceran, Orta Doğu ve Afrika bölgesinde Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonunda savunma sanayisi firmalarının ihracatının artarak devam ettiğini söyledi.
Katar ile geçen yıl imzalanan 800 milyon dolarlık sözleşmeler kapsamında zırhlı kara araçları, İHA’lar, eğitim gemileri, sahil güvenlik botları gibi birçok sistem ve platformun teslimatlarının başarıyla sürdüğünü belirten Ceran, “Umman’da 2 tersanemiz başkanlığımızın girişimleriyle farklı metrajlarda bot ihalesini kazandı. Afrika açılımı kapsamında yürüttüğümüz çalışmalar neticesinde Senegal, Çad ve Burkina Faso’ya kara aracı ihracatı gerçekleştirdik. Bu bölgelerde savunma sanayisi ihracatımızı genel olarak devletten devlete yapılan anlaşmalarla yürütüyoruz.” diye konuştu.
“Güney Amerika odakta”
Murat Ceran, Amerika ve Avrupa bölgelerinde ABD ve Almanya ile sivil havacılık ürünleri dahil, ihracat ve ithalat eksenli ilişkilerin öne çıktığını ifade etti.
İhracat tarafında askeri ve sivil havacılık yapısal parça üretimiyle ilerleyen ilişkileri savunma sanayisi alanında da derinleştirmeyi hedeflediklerini belirten Ceran, şunları kaydetti:
“Avrupalı müttefik ülkelerle savunma sanayisi alanında iş birliği içinde geliştirdiğimiz birçok platform projesi devam etmektedir. İngiltere ile Milli Muharip Uçak, Fransa ve İtalya ile hava savunma, İtalya ile helikopter geliştirme programlarında çalışmalarımız başarıyla sürüyor. Ayrıca Güney Amerika da 2019 için odağımızda yer almaktadır. Nisan ayında gerçekleştirilecek Brezilya’daki LAAD 2019 Fuarı’na milli olarak katılım sağlayarak bölge ülkelerinin savunma ve güvenlik ihtiyaçlarındaki güncel durumu irdelemek ve Türk savunma sanayisi ürünlerinin fiyat performans olarak en uygun çözümler olduğunu göstermeyi hedefliyoruz.”
“Hedef ihracatta bir üst lige çıkmak”
Stratejik Durum Analizi ve 2023 hedefleri doğrultusunda dünyada bir üst lige (2. lige) çıkmaya yönelik yeni yol haritasını geliştirme çalışması yürüttüklerini vurgulayan Ceran, “Veri toplama işini, ihracatta önde gelen yaklaşık 30 firmayla gerçekleştirdiğimiz bu çalışmanın çıktılarını firmalarımızla gözden geçireceğiz. Savunma Sanayii Başkanımız İsmail Demir’in talimatıyla bu yılın ekim-kasım aylarında düzenlenmesi öngörülen Savunma Sanayii Şurası’nda ana başlıklardan birinin savunma sanayisi ihracatı olmasını planlamaktayız.” değerlendirmesinde bulundu.