Yrd. Doç. Dr. İbrahim ERŞAHİN
Mahmut GÜVEN
Özet
Menkabe veya menkıbe dinî-tasavvufî edebiyatın anlatım türlerinden biridir. “Tabiatüstü nitelikler gösteren dinî-efsanevî şahsiyetlerle ilgili olayları anlatan olağanüstü hikâyeler.” olarak tanımlanabilir.
Menkabeler biçim itibariyle fazla hacimli olmayan, mensur hikâyelerdir. Bu anlatmalarda yoğu var-varı yok etmek, gaibi bilmek, aynı anda farklı yerlerde görünmek, su üstünde yürümek gibi birçok motif yer alır.
Kültür ve edebiyat tarihimiz menkabeler ve haklarında bu türden anlatmalar oluşmuş kişiler açısından oldukça zengindir. Kahramanmaraş bölgesinde de bu özellikte birçok şahsiyet ve kendileriyle ilgili menkabeler bulunmaktadır.
Biz bu bildirimizde böylesi bir zat olan ve Selçuklular Dönemi’nde Elbistan’da yaşadığı rivayet olunan Ümmet (Himmet) Baba ile hakkında anlatılan ve elimizde on dört varyantı bulunan menkabesinden söz edeceğiz.