Hamdâni emirleri bilim ve kültüre büyük önem verirlerdi. Bu yüzden onların zamanında Musul’dan başlayarak Haleb’e, Maraş’a ka- dar olan pek çok şehirde âlim, şâir, edip ve sanatkârlar toplanmıştı. Ünlü felsefeci, düşünür, astronomi bilgini, muallim ve aynı zamanda musiki ustası Fârâbî, Seyfüddevle’nin özel meclislerinde bulunup müzik aletleri çalıp şarkı okumuştur. Arapların büyük şiir ustası el-Müte- nebbî Seyfüddevle’nin özel şâiriydi. Yine bir idareci olmasının yanında amcasının oğlu Ebû’l-Firâs da büyük şâirlerden biri kabul edilmek- teydi. Bu dönemin yaşayan dikkate şayan diğer ünlü bir kişisiyse mu- tasavvıf Hallâc-ı Mansur’du. Kendileri de birer şâir olan Hamdâni emirleri bu âlimlerle oturup kalkmışlardır. Bu saydıklarımız meşhur şahsiyetlerden başka Hamdâniler ülkesinde pek çok bilgin ve şâir yaşamıştır.1
Bizans İmparatorluğunun elinden alınan ve harap bir halde bu- lunan Maraş ve Hades üzerindeki hâkimiyetini pekiştirmek amacıyla Seyfüddevle harap halde bulunan bu iki şehri imar etmeye karar verdi. Bilhassa bulunduğu arazi sebebiyle yaşamaya ve savunmaya pek el ve- rişli olmayan Maraş’ı başka bir yere nakletmeye karar verdi. Bu amaçla eski şehrin doğusunda Kara Maraş denilen bu günkü Namık Kemal semtinin olduğu yer seçildi. Buraya hükümet binaları, evler inşa edile- rek bir de iç kale yaptırıldı. Ayrıca şehrin etrafını da bir dış surla çe- virtti. Seyfüddevle Maraş’ın inşasına büyük önem vermiş, bizzat amcasının oğlu aynı zamanda bir şâir ve idareci olan Ebû’l-Firâs’ı (Ebû’l-Aşâir)123 görevlendirdi. Şehrin tamamlanmasından sonra ahali buraya nakledildi. 124 Hamdâniler zamanında Seyfüddevle’nin özel şâiri, Arapların en büyük kaside ve hiciv ustalarından biri olan el-Mü- tenebbî125 Maraş ve Hades’te bulunmuştur. Bu şâir, Seyfüddevle’nin Maraş’ı fetih ve imarı vesilesiyle 45 beyitlik güzel bir kaside126 yazmıştır.1
Seyfüddevle, Bizanslılar tarafından tahrip edilen Hades şehri- nin imar edilmesi için 954’te buraya gelerek inşaat işlerini yakından takip etti. Maraş’ın imarı dolayısıyla Seyfüddevle’yi öven, şâir el-Mü- tenebbî, Hades’i yeniden inşa ettiği için de ona bir kaside daha yazdı.128 Seyfüddevle’nin Hades’i imar etmesinden sonra Bizans’ın Anadolu va- lisi yeniden buraya saldırarak harap etmiştir. Bunun üzerine Seyfüd- devle onu bir kez daha yenerek Hades’i yeniden kurmuştur. Bizanslıların Hades’e saldırıp mağlup bir şekilde geri çekilmeleri üze- rine Ebû’l-Hüseyin b. Küçük en-Nehavî adlı şâir de bir şiir kaleme alır.
Hamdanîler zamanında Maraş’ta yaşayan ikinci önemli şâir ve aynı zamanda bir devlet adamı olan Seyfüddevle’nin amcasının oğlu Ebû’l-Firâs’tır. Hamdanîler zamanında Maraş’a gelen ve burada bir müddet kalan Ebû’l-Firâs’ı, Seyfüddevle Maraş ve Hades’in yeniden inşa etmekle görevlendirdi. O da bu işi başarı ile tamamladı. Ebû’l- Firâs’ın hem bir şâir hem de Menbic şehrinin valisi olarak görev yaptığı, savaşlara
katıldığı hattâ Bizanslılara esir düştüğü bilinmektedir. Bir di- vanı olan bu şahısın devrinin büyük şâirlerinden biri olarak kabul edil- diği görülmektedir. Onun da Seyfüddevle’yi öven şiirleri bulunmaktadır. Bu iki şâirden başka Seyfüddevle de iyi bir şâirdi. Kendisi birçok şiirler yazdığı gibi ağabeyisi olan Musul hâkimi de şâirdi. Onun da Seyfüddevle’nin ölümüyle ilgili bir şiiri bulunmaktadır.1
Günümüzde Türkiye’de Maraş bölgesi şâir, halk ozanı ve ya- zar yetiştiren bir yer olarak tanınır. Acaba bu şâirlerin bunda bir tesiri olabilir mi? Bunun ayrıca araştırılması gerektiğine inanıyoruz.