İbrahim SOLAK*
Maraş ve çevresi 1085 tarihinde Türkler tarafından fethedildikten sonra tarihi süreç içerisinde idari ve nüfus yapısı olarak değişikliklere uğrar. Selçuklu, Dulkadirli, Osmanlı Devleti yönetimi altında bazen eyalet merkezi, bazen de müstakil sancak olarak yönetilir. Osmanlı’ya ilhak edildikten sonra XIX. Yüzyıla kadar Dulkadirli Eyaletinin merkezi olan Maraş, 1853-54 tarihinde müstakil bir sancak haline getirilir. Sancak bu yapısını 1866-67 tarihine kadar sürdürür, bu tarihten itibaren ise Haleb Vilâyetine bağlanır. Maraş Sancağı 1872 tarihinde Haleb Vilayetinden ayrılarak, Maraş Vilayeti adını alır. 1881 yılında yapılan idari düzenleme ile Maraş tekrar müstakil vilayet haline getirilir ve sancağa 1867-1881 tarihleri arasında Elbistan, Zeytun, Andırın, Pazarcık, Islahiye, Bulanık ve Hassa kazaları bağlanır. 1882-1908 tarihleri arasında ise Maraş Sancağının kazaları Elbistan, Pazarcık, Zeytun ve Andırın’dan oluşmaktadır. Maraş 1915 tarihinde tekrar müstakil bir sancağa dönüştürülür. 1920 tarihinde ise Andırın, Göksun, Elbistan ve Pazarcık ilçelerinden oluşan bir il haline getirilir. İdari yapılanmadaki bu değişiklikler doğal olarak nüfus yapısına da etki eder. Bu tebliğde XX. Yüzyılın başlarında Maraş’ın idari ve nüfus durumu ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır.
*Prof. Dr., KSÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü.