Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği (YAYBİR)
Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Aksoy, 2020’de COVID-19 nedeniyle
kan kaybeden sektörün 2021’de de toparlanamadığını açıkladı.
Yayıncılar salgın ve döviz kurlarında yaşanan artışlarla mücadele etti.
Yayıncılar Telif Hakları ve Lisanslama Meslek Birliği (YAYBİR) her yıl olduğu gibi bu sene de önceki yılın değerlendirmesini yaptı. YAYBİR Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Aksoy yaptığı açıklamada pek de iyimser bir tablo çizmedi. Elde edilen verilere göre yayıncılık sektörü 2021’i yalnızca %0,12 (binde 12) büyüme ile kapattı. Büyüme rakamına telifsiz kitap ve tekrar baskılarda yaşanan 11 milyon 375 bin 80 adetlik artış da dahil.
2020’de COVID-19 nedeniyle kan kaybeden sektörün problemlerine bu kez salgının dışında döviz kurlarında yaşanan artışlar eklendi. Dövizdeki yükseliş nedeniyle, kâğıt, mürekkep, tutkal gibi neredeyse bütün üretim girdileri ithal olan sektör büyük bir krizle mücadele etti.
RAKAMLARLA 2021 YILI
2020’de 433 milyon 213 bin 632 olan toplam bandrol sayısı 2021’de 438 milyon 679 bin 864’e çıktı. İlk kez basılan kitap başlık sayısı ve bandrol rakamlarında gerçekleşen azalma tedirginlik yarattı. 2021’de ilk kez basılan kitap başlık sayısında 1505 adet, bandrol sayısında ise 5 milyon 890 bin 848 adet azalma meydana geldi. İlk kez basılan kitapların baskı sayısı 2020’de 161 milyon 38 bin 506 iken bu rakam 2021’de 155 milyon 147 bin 658’e geriledi.
Mustafa Aksoy yapılan tahminlere göre söz konusu tablonun değişmeyeceğini ve sektörde belirsizliğin ve daralmanın devam edeceğini öngördüklerini belirtti.
ACİL ÖNLEM ÇAĞRISI
Mustafa Aksoy yaptığı açıklamada yeni eser başlık ve bandrol sayısındaki düşüşün kültür dünyamızdaki zayıflamayı hızlandıracağını, yazılı kültürün korunması ve geliştirilmesini olumsuz etkileyeceğini söyledi. Alınması gereken acil önlemleri ise şöyle sıraladı:
- Üretiminin yerelleştirilmesi elzemdir. Başta kâğıt olmak üzere kitap hammaddesini ülke sınırları içinde üretmeye başlamamız gerekmektedir. Geri dönüşümlü kâğıt üretimi ve kenevir posasından kâğıt hamuru elde etmek için gerekli yatırımlar yapılmalıdır.
- 5846 sayılı FSEK değişikliği derhal gerçekleştirilmeli, ikincil kullanım ve benzeri gelirler tanımlanmalıdır.
- Devlet tarafından toplanan özel kopyalama harçları vakit geçirmeksizin hak sahiplerine ödenmelidir.
- Özellikle internet siteleri üzerinden satılan kitaplarda rekabet adına yapılan yıkıcı indirimlere acilen son verilmelidir. Kitap satışlarında sabit fiyat uygulamasına ilişkin yasa taslağı ivedilikle TBMM’den geçirilmelidir.
- Üretim girdilerinin yerelleştirilmesi çalışmaları sürerken, kitap kağıdında sübvanse mekanizmaları ivedilikle geliştirilmelidir.
- Kâğıt ithalinde uygulanan, kitap kağıdında % 8, Bristol’de %18 KDV uygulanması acilen sıfırlanmalıdır.
- Kâğıt ithalinde Gümrük Birliği’nden kaynaklanan imtiyazlar, AB dışındaki ülkelerden yapılan ithalata da uygulanmalıdır.
