Veli Cem ÖZDEMİR[1]
ÖZET
Kahramanmaraş’a bağlı Elbistan ilçesinde Himmet Baba camiinin hemen yanında bahsi geçen camiye adını veren Himmet Baba’nın türbesi yer almaktadır. Caminin ve türbenin yapım tarihi bilinmemekle birlikte mimarî üslubundan ötürü XIII ve XIV. yüzyıllara tarihlendirmek mümkündür. Türbe kesme ve moloz taştan kare planlı olarak yapılmıştır. Üzeri içten kubbe, dıştan da konik bir çatı ile örtülmüştür. Bu özellikleri, türbenin Selçuklu çağında yapıldığının en önemli göstergesidir.
Yörede kadimden beri anlatılan söylencelere göre Himmet Baba, Selçukluların Elbistan’ı yöneten valilerinden birisidir ve Elbistan’a karşı gerçekleştirilen bir düşman saldırısı sırasında başı kesilerek şehit edilmiştir. Ancak Himmet Baba, Yaradan’ın bir takdiri olarak kesik başını koltuğu altına alarak savaş bitene kadar mücadeleye devam etmiştir. Neticede bir kadının “Şu yiğide bakın!” diyerek nazar etmesi sonucunda olduğu yere yıkılmış ve defnedilmiştir. Yıllar sonra mezarın üzerine Dulkadiroğulları Beyi Alaüddevle tarafından bir türbe yaptırılmıştır.
Biz bu bildirimizde Elbistan yöresinde yaşamış olduğuna inanılan ve halk arasında birçok söylencesi anlatılan bir Selçuklu ereni olarak düşündüğümüz Himmet Baba hakkında literatür taraması ve yöreden derlemeler yoluyla elde ettiğimiz bilgileri tarihî veriler ile ele almaya ve Selçuklu çağından beri türbe etrafında gelişen halk inançlarını analiz etmeye çalışacağız. Böylece Türk halk tasavvurunun evrensel motiflerinden olan “kesik baş” mitini Himmet Baba örneği ile ele alarak daha önce yapılmış çalışmalara katkı sağlamak arzusundayız.
[1] Bilim Uzmanı, MEB, İzmir-Kiraz, ozdemirvelicem@gmail.com.