Celil ÇINKIR[1]
ÖZET
Doğu Kilikya Cephesi’nin kurulduğu yer olan Andırın ve Andırın’da yaşayan insanların, Birinci Dünya Savaşı sonrasında yurdumuzun düşman işgalinden kurtarılmasına olan katkıları bu çalışmada aşağıdaki alt başlıklar altında incelenmiştir;
- Kilikya Cephesi’nin oluşmasına yol açan olaylar ve gelişmeler
- Aydınoğlu Tufan’ın Andırın’a intikali ve karargâhını kurması.
- Doğu Kilikya Kuvâ-yi Milliye Komutanlığı’nın Andırın’da fiilen kurulması
- Kars (Kadirli)’ın işgalden kurtarılmasına yönelik yapılan faaliyetler.
- Maraş’ın işgalden kurtarılmasına yönelik yapılan faaliyetler.
- Haruniye’nin işgalden kurtarılmasına yönelik yapılan faaliyetler.
- Haçin (Saimbeyli)’in işgalden kurtarılmasına yönelik yapılan faaliyetler.
Bu çalışmada, 97 yıl önce Andırın’da, bu topraklar için son sözü söyleyenlerden söz edilmiştir. Kurtuluş Savaşı’nda Andırın’ı önemli yapan özellikleri neler idi? Konumu itibarıyla kapalı bir kutuyu andıran, doğu ve güneyinden Ceyhan Nehri, batısından Keşiş Suyu, kuzey ve kuzey batısından da dik ve sarp dağlarla çevrili olan Andırın, stratejik konumu itibarıyla elinde tutan tarafa, Çukurova’yı (Kadirli, Kozan, Ceyhan, Osmaniye, Düziçi ve Bahçe) ve bu bölgeden geçen tüm ulaşım yollarını uzaktan kontrol etme imkânı sağlar. Büyük Savaş’tan sonra, Maraş ve Kilikya bölgesinde işgal edilmeyen yahut edilemeyen çok önemli bir bölgedir. Andırın’da başlayan direniş harekâtı neticesinde, Fransızlar ilk defa Mustafa Kemal’e müracaat ederek Yukarı Çukurova’yı terke mecbur bırakılmış ve bu bölge kendi imkânlarıyla kurtulan ilk bölge olma payesine erişmiştir. Bu çalışmada Andırın’ın Kurtuluş Savaşı’ndaki milli mücadeleye katkıları hafızalarda yaşatılmaya çalışılmıştır.
[1] Em. Sb. Andırınlı – Araştırmacı Yazar ve Şair. Yerel dil ve sözlü kültürü birleştirerek adına “Söz Çıkını” dediği çalışmalara imza attı. “Karacaoğlan Coğrafyası Söz Çıkını” isimli eserini 2016 yılında yayımladı. ccinkir@gmail.com, İstanbul.