Oğuzlar’ın Kınık boyundan Selçuk Bey’in torunudur.
Babası Mikail, gazâ akınında şehit düşünce, dedesi Selçuk Bey’in yanında büyüdü. Gaznelilerin, Selçuk Bey’in oğlu Arslan Yabguyu esir almasından sonra 1025 yılında Selçukluların başına geçtiSelçuklulara yeni bir yurt arayan Tuğrul Bey komutasındaki Türkler Horasan’a göç ettiler. 1028-1029 yılları arasında kardeşi Çağrı Bey ile birlikte Merv ve Nişabur kentlerini ele geçirdi. Buhara ve Belh kentlerine seferler düzenledi. 1038 yılında Nişabur’da kendini sultan ilan etti. 1040 yılında Gaznelilerle yaptığı Dandanakan Savaşı’nı kazanarak Gazne Devleti’ne karşı Selçukluların üstünlüğünü sağladı. Kardeşi Çağrı Bey’i Horasan valisi tayin eden Tuğrul Bey İran’ın büyük bir bölümünü ele geçirdi ve Selçuklu topraklarını Anadolu’ya kadar uzandırdı.
Tuğrul Bey Abbâsî halifesini Şii’lerden kurtarmak için 1055’te Bağdat’a yaptığı seferde Büveyhoğulları ile savaştı ve onları ağır bir yenilgiye uğrattı. Irak’da son Büveyhoğulları hükümdarı olan El-Meliku’r-Rahim’i esir alan Tuğrul Bey bu devlete son verdi. Tuğrul Bey Bağdad’a girip Abbâsî halifeliğinin koruyuculuğunu üzerine aldı.
Fakat tam bu sırada Selçuklu idaresinde bulunan ülkede Tuğrul Bey aleyhine üvey kardeşi İbrahim Yınal isyan etti ve büyük sayıda Türkmen de bu isyana katıldı. Tuğrul Bey isyancı üvey kardeşi İbrahim Yınal ve Buveyhoğulları orduları ile zor bir savaşa girmek zorunda kaldı. Aralık 1058’de 400 atlı süvari bedevi Banu Hilal aşiret birlikleri başlarında 1055’de Bağdad’dan sürülmüş Basasırı olarak Bağdad’ı işgal ettiler. Şehirde camilerde Kahire’de bulunan Şii Fatimiler halifesi Mûstensir adına hutbe okuttular.
1060 yılında Tugrul Bey Ibrahim Yinal isyanini bastirdi ve Fatimilerin eline geçmiş olan Bağdat’ı ele geçirdi. Abbasi halifesi Kaim’in tekrar Bağdat’a dönmesini sağlayan Tuğrul Bey, halifenin kızı Seyyide Fâtıma el-Betül ile evlendi. Halife Kaim, Tuğrul Bey’e Sultan, Ruknu ʾd-Devle (Dinin direği) ve Malikul-Meşrik ve Magrib (Doğu’nun ve Batı’nın Sultanı) unvanlarıni verip onu Sultan ilan etti.Bizans karşısında sürekli savunma durumunda olan İslam dünyası, Tuğrul Bey ile birlikte hücuma geçti. Tuğrul Bey, Maveraünnehr‘den Anadolu‘ya, Irak‘tan Azerbaycan ve Kafkasya‘ya kadar olan bölgelerde huzuru ve güvenliği tesis etti. 28 ülkeye kendi hakimiyetini kabul ettirdi. Döneminde iktisadi hayat geliştirilip refah seviyesi yükseltildi. Selçuklu devlet teşkilatı, sonradan kurulan Türk-İslam devletlerine örnek oldu.
”Kendime bir saray yapıp da yanında bir cami inşa etmezsem, Allahü tealadan utanırım” sözü Tuğrul Bey’in dini duygularını güzel bir şekilde ifade etmektedir. Bağdat’ta inşa ettirdiğiı sarayının yanına cami, medrese ve hamam da yaptırmıştır.
Erciş ve Bergri kalelerini fethederek Anadolu’nun kilidi olan Malazgirt önlerine kadar gelen Tuğrul Bey yakalandığı bir hastalık sonucu 5 Eylül 1063 tarihinde İran’ın Rey şehrinde 73 yaşında vefat etti. Evliliklerinden çocuğu olmadı. Yerine yeğeni Alp Arslan geçmiştir.
TANRICILIK OYUNLARI