Teketek Haber

Maraş’ın Bizans Yönetimine Geçmesi

Maraş’ın Bizans Yönetimine Geçmesi
29 Mart 2018 - 20:56

M.S III. ve IV. yüzyıllar boyunca Roma İmparatorluğu’nun doğal sınırlarına ulaşması, Kavimler Göçü, iç siyasi ve dini karmaşalar gibi nedenlerle merkezi otoritesi sarsılmaya başlamıştır. Roma imparatorları merkezi otoriteyi yeniden güçlendirmek için yeni çareler aramaya başladılar. İmparator Diocletianus’un Tetrarkhia (Dörtlü Yönetim) sistemi ile birlikte Roma topraklarının doğu ve batı olarak bölünerek yönetilmesi fikri zamanla hem güçlenmiş hem de fiiliyata dönüştürülmüştür. İmparator Büyük Konstantinos’un 11 Mayıs 330’da kendi adını verdiği Konstantinopolis şehrini kurmasıyla bu fikir daha da belirginleşmiştir. Nihayet Roma tahtına tek başına oturan son İmparatoru I. Theodosios’un Roma topraklarını oğulları arasında paylaştırılmasıyla doğu ile batı arasındaki keskin ayrılık da başlamıştır[1].

M.S 395 yılında bu ayrılığın resmiyet kazanmasıyla birlikte İmparatorluğun doğu sınırlarını oluşturan Anadolu, Suriye, Mezopatamya, Balkanlar gibi önemli coğrafi bölgeler Doğu Roma sınırları içinde kalmıştır. Bu topraklar içerisinde Anadolu coğrafyası Doğu Roma İmparatorluğu için ayrıca bir önem arz etmiştir. Nitekim İmparatorluğun Anadolu’daki varlığı hem Konstantinopolis hem de Suriye, Filistin, Mısır gibi bölgelerde varlığı açısından önemliydi. Anadolu’yu elinde tutan Bizans bu sınırlarda güvenliğini ve varlığını uzun süre sağlayacak olmasına rağmen ileriki dönemlerde Anadolu’yu kaybeden Bizans dar bir çember içerisine girerek varlığını sadece Konstantinopolis ve çevresinde koruyabilmiştir. Bu sebepledir ki Bizans Anadolu topraklarını elinde tutmak için asırlar boyunca çeşitli kavimlerle mücadele etmiştir.

Anadolu’da önemli bir konuma sahip olan Germanica da diğer Anadolu şehirleri gibi bu dönemde Doğu Roma İmparatorluğu’nun sınırları içinde kalmıştır. Bu dönemde kent için Germanica adı ile birlikte Marqasti’den türeyen Marasinadı da kullanılmıştır. Germanica/Marasin Bizans döneminde Euphratensis (Fırat’ın Batı Kıyısı) eyaletinin bir piskoposluğu olmuş[2] ve M.S V. yüzyılda Hıristiyanlığın Monofizit mezhebinin merkezi haline gelmiştir. Ayrıca Nasturi mezhebinin[3] kurucusu Nestorius, M.S IV. Yüzyılda Germanicia’da doğmuştur[4].

[1] Daha geniş bilgi için bkz. GeorgOstrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, (Çev., Fikret Işıltan), TTK Yay., Ankara-1999, s.30-50;Basık, a.g.e., s.87.

[2]Gökhan-Kaya, a.g.e., s.13;A. Asa Eger, The Spacec Between The Teeth:Envıronment, Settlement, And Intereactıon On TheIslamıc-Byzantıne Frontıer, The Unıversıty Of Chıcago Doctor Thesis, Chıcago, Illınoıs, August 2008, s.496.

[3]Nesturiler İsa’nın tanrı değil, tanrısal nitelikler taşıyan bir insan olduğunu iddia ederler. Dolayısıyla Hz. İsa’nın tek yönü olduğunu savunan bu şahıslara Monofizit denmiştir. Gökhan, a.g.e., s.63;Ostrogorsky, a.g.e., s.44-45.

[4] Meryem Acara, “Bizans Dönemi’nde Maraş”, Dağların Gazeli Maraş, Yapı Kredi Yay., İstanbul-2010, s.213;Ürkmez, a.g.e., s.85.