Arş. Gör. Tülay AYDIN*
Özet
19.yy’daki siyasi, kültürel ve ekonomik gelişmelere paralel olarak ortaya çıkan Milliyetçilik kavramı, milleti oluşturan unsurlar ile bir bütünlük gösterir. Millet; dil, din, ırk, kültür birliği gibi objektif unsurların yanı sıra topluluk arasında ortak yaşama iradesi ile oluşan hissel bir bağlılık olarakta tanımlanmaktadır. Milliyetçilik kavramı ise ortak değerler ve yaşanmışlıklar ışığında geliştirilen ve bir gruba karşı hissedilen aidiyet bilinci ve bunun sonucunda oluşan sahiplenme olgusudur. Emperyal gelişmelerin de tetikleyici bir unsur olarak etkilediği milliyetçilik, var olma mücadelesine girişen milletlerin bir tepkisellik ve sahiplenme bilinci ortaya koyması ile ön plana çıkmıştır. Özünde bir yabancı gücü ve baskısını reddeden, milliyetçilik kavramı, kolektif hafızanın işler hale getirilmesi ile şekillenmiştir.
Türk milliyetçiliğinin bu emperyal etkiler ışığında şartların bir zorlaması olarak ortaya çıkışı ile imparatorluğu kurtarma kaygısı yerini giderek Anadolu merkezli Türklüğü kurtarma hareketine bırakmıştır. Türk milliyetçiliğinin mikro bir örneği olarak Maraş Milli Mücadelesi, bir yabancı güç işgali karşısında, devlet ve hükümetin aktif olamadığı bir süreçte halkın değerlerine sarılmak yolu ile başlattığı bir mücadele niteliğindedir. Çeşitli dürtücü faktörler altında Maraş, dini ve milli birçok öğe barındıran sert ve topyekün bir milli ayaklanmanın örneğini teşkil etmiştir.
* Ar. Gör., Phd, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, tlyaydn05@gmail.com.
